نقدشونده‌ترین دارایی‌ها در شرایط جنگی
در بحران‌های جنگی، نقدشوندگی به‌عنوان مهم‌ترین معیار برای انتخاب نوع سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود. نقدشوندگی به معنای توانایی تبدیل سریع دارایی به وجه نقد بدون افت قابل‌توجه ارزش آن است. در جنگ اخیر، عملکرد دارایی‌های مختلف از نظر نقدشوندگی مورد آزمون قرار گرفت. در این مقاله، انواع دارایی‌ها و رفتار آن‌ها در شرایط بحرانی بررسی می‌شود.
تفاوت وجه نقد و سرمایه‌گذاری
وجه نقد به پول نقد یا معادل آن (مانند سپرده‌های بانکی کوتاه‌مدت) گفته می‌شود که برای رفع نیازهای فوری و کوتاه‌مدت استفاده می‌شود. بااین‌حال، نمی‌توان تمام دارایی‌ها را به صورت وجه نقد به دلیل ریسک‌هایی مانند تورم بالا، امنیت یا کاهش ارزش پول، نگهداری کرد.
سرمایه‌گذاری به معنای تخصیص منابع مالی به دارایی‌هایی است که با هدف حفظ ارزش یا کسب سود در میان‌مدت و بلندمدت انجام می‌شود. در شرایط جنگی، سرمایه‌گذاری‌هایی با نقدشوندگی بالا که امکان تبدیل سریع به وجه نقد را فراهم کنند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.
انواع دارایی‌های سرمایه‌گذاری:
• صندوق‌های درآمد ثابت
• طلا (فیزیکی، صندوق‌های طلا، اپلیکیشن‌های طلا)
• سهام (سهام شرکت‌ها و صندوق‌های سهامی)
• ارز دیجیتال
نقدشوندگی صندوق‌های درآمد ثابت در جنگ
صندوق‌های درآمد ثابت در جنگ اخیر به‌عنوان نقدشونده‌ترین دارایی‌ها عمل کردند. این صندوق‌ها از تاریخ ۳۱ خرداد طبق روال عادی معامله شدند و توانستند تقاضای بالای نقدشوندگی را پاسخگو باشند.
برای مثال، صندوق درآمد ثابت افران در چند روز بحرانی، بیش از ۴.۳ هزار میلیارد تومان درخواست نقدشوندگی را مدیریت کرد که رکوردی بی‌سابقه بود. دلیل این عملکرد موفق، وجود سازوکارهای مدیریت ریسک و نقدشوندگی قوی در این صندوق‌ها است.
نقدشوندگی سرمایه‌گذاری‌های مبتنی بر طلا
سرمایه‌گذاری در طلا به دو نوع فیزیکی (سکه، شمش، طلای گرمی) و آنلاین (صندوق‌های طلای بورسی و اپلیکیشن‌های طلا) تقسیم می‌شود:
• طلای فیزیکی: در طول جنگ، بازار طلای فیزیکی به دلیل تعطیلی بازارها و نبود قیمت شفاف، عملاً نقدشوندگی نداشت. خریداران در این شرایط با پیشنهاد قیمت‌های بسیار پایین، ارزش دارایی سرمایه‌گذاران را کاهش دادند.
• اپلیکیشن‌های طلا: این پلتفرم‌ها نیز با مشکلات جدی مواجه شدند. مسدود شدن درگاه‌های پرداخت، عدم امکان فروش یا تحویل فیزیکی طلا، و نبود خریدار در بازار، نقدشوندگی این نوع سرمایه‌گذاری را به شدت مختل کرد. نبود سازوکارهای مدیریت نقدشوندگی، اصلی‌ترین ضعف این اپلیکیشن‌ها بود.
• صندوق‌های طلای بورسی: برخلاف دو مورد قبل، صندوق‌های طلای بورسی بلافاصله پس از پایان درگیری‌ها به روال عادی بازگشتند و توانستند درخواست‌های نقدشوندگی را به‌خوبی پاسخ دهند. وجود بازارگردان و سازوکارهای مدیریت ریسک، عامل اصلی موفقیت این صندوق‌ها در حفظ نقدشوندگی بود.
نقدشوندگی سهام و صندوق‌های سهامی
بازار سهام در شرایط بحرانی معمولاً با محدودیت‌هایی مانند کاهش دامنه نوسان یا تعطیلی موقت مواجه می‌شود. پس از برقراری آتش‌بس، بازار سهام به روال عادی بازگشت. با وجود فشار سنگین فروش پس از جنگ، حمایت‌های دولت، نهادهای مالی، و صندوق‌های تثبیت بازار به افزایش نقدشوندگی کمک کرد و صف‌های فروش به‌تدریج جمع شد.
نقدشوندگی ارز دیجیتال
بازار ارز دیجیتال در شرایط جنگی با دو ریسک عمده مواجه شد:
- ریسک امنیتی: برخی صرافی‌ها با تهدید هک مواجه شدند که اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داد.
- نقدشوندگی ریالی: تقاضای بالای فروش و کمبود منابع ریالی ورودی، نقدشوندگی این بازار را به شدت کاهش داد.
نتیجه‌گیری
در شرایط بحرانی مانند جنگ، نقدشوندگی دارایی‌ها اهمیت بیشتری از بازدهی آن‌ها پیدا می‌کند. صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های طلای بورسی به دلیل سازوکارهای قوی مدیریت ریسک و نقدشوندگی، بهترین عملکرد را در جنگ اخیر داشتند. در مقابل، طلای فیزیکی، اپلیکیشن‌های طلا، و ارز دیجیتال با چالش‌های جدی در نقدشوندگی مواجه شدند. سرمایه‌گذاران در چنین شرایطی باید به دارایی‌هایی اولویت دهند که امکان تبدیل سریع به وجه نقد را با کمترین افت ارزش فراهم کنند.